تا به حال به این فکر کردهاید که آیا واقعاً رایانه خود را کنترل میکنید؟ این سوالی است که اغلب مطرح نمیشود. ما دستگاههای خود را روشن میکنیم، برنامهها را اجرا میکنیم و با دنیای دیجیتال تعامل میکنیم، با این فرض که ما مسئول هستیم یا شاید حتی به این موضوع فکر نمیکنیم. اما این کنترلی که فکر میکنیم داریم، چیزی بیش از یک توهم نیست، یک جبهه که با دقت توسط نرمافزار انحصاری ساخته شده است.
نرمافزار انحصاری تحت پوشش محرمانه عمل میکند. عملکرد درونی آن پنهان است و کد منبع آن یک راز محافظت شده است که فقط برای توسعه دهندهای که آن را ساخته است قابل دسترسی است. این به طور مستقیم به عدم کنترل شما به عنوان کاربر معنی میشود. شما محدود هستید به دیدگاهها و قوانین توسعه دهنده؛ هرچی آنها بگویند. این فقط عدم کنترل نیست. این احساس به دام افتادن و تحت الحمایه بودن تصمیمات دیگران است.
بیایید این محدودیتها را تشریح کنیم و کنترلی را که از بین میبرند، آشکار کنیم:
1.محدودیت در استفاده: مجوزهای نرم افزار انحصاری ممکن است تعداد نصبها را محدود کند، استفاده تجاری، نوع سخت افزاری که می توانید آن را اجرا کنید، یا حتی نحوه استفاده از آن را به شما دیکته کند. برنامه تقویمی را تصور کنید که می گوید کلینیکهای سقط جنین نمیتوانند از آن برای برنامهریزی استفاده کنند. هر فعالیتی که باشد، ممکن است کسی در جایی مشکلی با آن پیدا کند. تنها پاسخ این است که ما نمیتوانیم چنین محدودیتهایی را برای استفاده مجاز کنیم. این اساساً آزادی شما را برای کنترل نرمافزار تضعیف میکند. تصور کنید ماشینی میخرید اما به شما گفته میشود که فقط میتوانید آن را در جادههای خاصی یا در ساعات خاصی از روز رانندگی کنید. چنین محدودیتهایی پوچ خواهد بود، با این حال به نظر میرسد بسیاری آنها را بدون تردید در نرمافزار میپذیرند.
2.محدودیت در اصلاح: تصور کنید میخواهید برنامهای را به گونهای تنظیم کنید که با نیازهای شما مطابقت داشته باشد، یک ویژگی اضافه کنید، یک باگ ناامیدکننده را برطرف کنید یا چیزی را که دوست ندارید حذف کنید. نرمافزار انحصاری در را به روی این امکان میبندد. شما مجبور هستید برای اجرای تغییرات به اولویتها و جدول زمانی توسعه دهنده تکیه کنید. این عدم کنترل به این معنی است که شما نمیتوانید نرمافزار را با گردش کار منحصر به فرد خود تطبیق دهید یا نیازهای خاصی را برطرف کنید. در عوض، متوجه میشوید که از توسعهدهندگان التماس میکنید: «لطفا، توسعهدهنده قادر متعال، لطفاً این تغییر را انجام دهید»، به این امید که ممکن است درخواستهای شما را بشنوند و آنها را شایسته توجه بدانند. این پویایی قدرت، شما را در موقعیتی مطیع قرار میدهد که تابع هوسهای شرکت است. شما در کنترل نیستید؛ شما مورد رحمت آنها هستید.
حتی اگر تصمیم دارید به برنامه نرمافزاری انحصاری دیگری مهاجرت کنید، فقط در حال تغییر ارباب هستید. شما هنوز نمیتونید از کنترل ذاتی که نرمافزار انحصاری اعمال میکند فرار کنید. شما در محدوده سیستمی باقی میمانید که منافع توسعهدهنده را بر آزادی کاربران ترجیح میدهد.
3.محدودیت در اشتراک گذاری: به اشتراک گذاری نرمافزار با یک دوست یا همکار با نرمافزار انحصاری به یک طناب محکم اخلاقی و قانونی تبدیل میشود. توانایی کمک به دیگران و همکاری آزادانه خفه میشود و محیطی از انزوا و وابستگی ایجاد میکند. تصور کنید نمیتوانید کتابی را به یک دوست قرض دهید یا دستور غذا را با همسایهای به اشتراک بگذارید. نرمافزار انحصاری موانع مشابهی را ایجاد میکند. این عدم اشتراک گذاری، همکاری و ایجاد جامعه را محدود میکند، کاربران را بیشتر منزوی و کنترل توسعه دهنده را تقویت میکند.
همانطور که در The Price of Convenience بحث شد، نرمافزار انحصاری میتواند افراد را با وعده به راحتی جذب کند. از پیش بستهبندی شده است، ظاهراً آماده استفاده از جعبه است. با این حال، این راحتی هزینه زیادی دارد – آزادی شما. شما برای همه چیز از بهروزرسانی گرفته تا رفع اشکال و هر چیز دیگری به توسعه دهنده وابسته میشوید. این وابستگی یک عدم تعادل عادلانه قدرت ایجاد میکند. توهم راحتی، واقعیت کنترل و وابستگی را میپوشاند.
فراتر از فرد: پیامدهای نرمافزار انحصاری بسیار فراتر از کاربران فردی است چون بر کل جامعه تأثیر میگذارد. چیزی که استفاده میکنید به دیگران نشان میدهد که مشکلی ندارد. هنگامی که مردم از برنامههایی مانند GitHub یا نمونه های دیگر استفاده میکنند که در آن نرم افزار انحصاری برای انجام هر کاری مورد نیاز است، شما فقط از آن استفاده نمیکنید، شما به گسترش آن کمک میکنید، موانعی ایجاد میکنید و قدرت را در دست توسعه دهنده متمرکز میکنید. مدارس و دانشگاهها به مراکزی برای آموزش مردم مبدل میشوند که توسط نرمافزارهای انحصاری کنترل میشوند و به آن وابسته هستند، و همچنین توانایی آنها را برای ارائه آموزش با کیفیت محدود میکنند. کنترل اعمال شده توسط نرمافزارهای انحصاری نیز نوآوری را خفه میکند و نابرابریهای اجتماعی را تشدید میکند. این فقط مربوط به شما نیست. این در مورد جامعهای است که ما در آن زندگی میکنیم و آیندهای که میخواهیم ایجاد کنیم.
چرا این مهم است؟ این یک مسئله فنی نیست، این یک اصل اخلاقی است. نرمافزار آزاد از اصول آزادی کاربر دفاع میکند. این به شما امکان میدهد تا نرمافزار خود را مطالعه، اصلاح و به اشتراک بگذارید. این محیطی را تقویت میکند که در آن کاربران کنترل محاسبات خود را در دست دارند. این چشم انداز جنبش نرمافزار آزاد است. من از شما میخواهم که این نکات را در نظر بگیرید و گامی در جهت استفاده از نرمافزار آزاد بردارید و از این طریق از جنبش حمایت کنید و کنترل زندگی دیجیتال خود را به دست آورید.
منبع Jxself